ไทย | English
Cover

ผลงานวิจัย

การพัฒนาเซลล์ภูมิคุ้มกันบำบัดชนิด NK cell ที่มีโมเลกุลตัวรับจำเพาะและแนวทางการใช้งานร่วมกับการรักษาหลักเพื่อการรักษาโรคมะเร็งเต้านม

Development of chimeric antigen receptor-Natural killer cells (CAR-NK) immunotherapy and exploring the sustainable regimen with chemotherapy for breast cancer

โรคมะเร็งเป็นโรคที่เป็นสาเหตุของการเสียชีวิตอันดับต้นของคนไทย และเพื่อศึกษาหาวิธีพัฒนาการรักษาโรคมะเร็งแบบใหม่ ทางกลุ่มวิจัยจึงสนใจศึกษา "Immunotherapy" หรือ "ภูมิคุ้มกันบำบัด" เป็นการกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายให้ออกมาต่อสู้สิ่งแปลกปลอม สามารถนำมาใช้เพื่อรักษาคนไข้ที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาหลัก หรือคนไข้ที่มีผลข้างเคียงต่อการรักษาค่อนข้างรุนแรง โดยในงานวิจัยนี้ได้มุ่งเน้นไปที่โรคมะเร็งเต้านม ซึ่งเป็นสาเหตุของการเสียชีวิต 5 อันดับแรกของการเสียชีวิตด้วยโรคมะเร็ง

Natural Killer Cell (NK Cell) หรือ เซลล์เพชฌฆาต เป็นเซลล์ที่จะคอยตรวจจับและทำลายเซลล์มะเร็ง โดยสามารถทำงานได้เร็วในระยะเวลาอันสั้น และมีผลข้างเคียงน้อย แต่ข้อจำกัดของ "NK Cell" คือมีสัดส่วนค่อนข้างน้อย และประสิทธิภาพบางประการยังไม่ดีพอเมื่อเปรียบเทียบกับเซลล์ภูมิคุ้มชนิดอื่นๆ จึงได้มีการศึกษาและพัฒนาเพื่อเพิ่มจำนวนเซลล์ในห้องปฏิบัติการ รวมถึงเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของ NK Cell โดยกระตุ้นการทำงานของ NK Cell ด้วยใช้ยาเคมีบำบัดหรือสารสกัดจากธรรมชาติ และการดัดแปลงพันธุกรรมของ NK cell

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.อุษรา ปัญญา อาจารย์ประจำสาขาวิชาชีววิทยา

คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และทีมวิจัย


การผลิตอินเตอร์เฟียรอนแกมมาสำหรับใช้ทางการแพทย์เพื่อการพัฒนาชุดตรวจแอนติบอดีต่ออินเตอร์เฟียรอนแกมมาในผู้ป่วยภูมิคุ้มกันบกพร่องในวัยผู้ใหญ่

Clinical grade interferon-gamma production for development of anti-interferon-gamma antibody screening kit in AOID patient

โรคภูมิคุ้มกันบกพร่องในวัยผู้ใหญ่ (Adult-Onset ImmunoDeficiency: AOID)

ผู้ป่วยที่เป็นโรคนี้จะมีภูมิคุ้มกันบกพร่อง มีการติดเชื้อฉวยโอกาส มีผลการทดสอบ HIV เป็นลบและมีอัตราการเสียชีวิต 25% ซึ่งผู้ป่วยเหล่านี้สามารถตรวจพบ Anti-interferon gamma (anti-IFN-γ) ได้ในปริมาณที่สูง โดยวิธีการตรวจหา anti-IFN-γ วิธีที่นิยมใช้ในปัจจุบันคือ Enzyme-Linked Immunosorbent Assay (ELISA) ซึ่งมีหลายขั้นตอนและใช้เวลานาน

ชุดทดสอบการตรวจหา Antibody ต่อ Interferon gamma

ในปัจจุบันการตรวจโรคภูมิคุ้มกันบกพร่องในวัยผู้ใหญ่จะต้องส่งตัวอย่างจากพื้นที่ห่างไกลเข้ามาที่ส่วนกลางหรือผู้ป่วยต้องเดินทางมาที่โรงพยาบาลขนาดใหญ่เพื่อรับการตรวจ ซึ่งเป็นการเสียเวลาเป็นอย่างมาก ผู้วิจัยจึงมีแนวคิดที่จะผลิตชุดทดสอบอย่างง่ายในรูปแบบ immunochromatographic strip test ซึ่งสามารถตรวจวินิจฉัยได้เร็วขึ้น และแยกแยะความรุนแรงของโรคได้ นอกจากนี้ยังมีการผลิต IFN-γ ในปริมาณมากร่วมกับศูนย์เสริมสร้างอุตสาหกรรมชีวภาพจากนวัตกรรม (MU Bio-Innovation) เพื่อใช้ในการรักษาในอนาคต พร้อมทั้งผลักดันให้ชุดทดสอบนี้ให้สามารถจำหน่ายจริงได้โดยมีความร่วมมือกับบริษัท i-MED

ศาสตราจารย์ ดร.ชัชชัย ตะยาภิวัฒนา

ศูนย์วิจัยชีวโมเลกุลเพื่อการรักษาและวินิจฉัย คณะเทคนิคการแพทย์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ดร.ศุภชัย ศักดิ์ขจรภพ

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สุขภาพ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และทีมวิจัย


ผลของโพรไบโอติกต่อคอเลสเตอรอล การซึมผ่านลำไส้ และตัวบ่งชี้ทางชีวภาพในผู้ที่มีคอเลสเตอรอลสูง

Effect of probiotics on cholesterol, intestinal permeation and biomarkers in high cholesterol subjects

ภาวะคอเลสเตอรอลในเลือดสูงเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้เกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด จากการสำรวจทางระบาดวิทยา พบว่า การมีระดับ cholesterol และ Low-density lipoprotein (LDL) cholesterol สูงจะเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดได้ โครงการวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ที่มีความจำเพาะต่อการลดคอเลสเตอรอลในคนไทยผู้ที่มีคอเลสเตอรอลสูง เป็นทางเลือกใหม่ในการควบคุมระดับคอเลสเตอรอลที่มีประสิทธิภาพ จากงานวิจัยพบว่า จุลินทรีย์โพรไบโอติก Lactobacillus paracasei มีคุณสมบัติในการเป็นจุลินทรีย์โพรไบโอติก โดยสามารถสร้างเอนไซม์ที่สามารถช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลได้

มาร่วมเรียนรู้สาเหตุ แนวทางการป้องกัน และวิธีการรักษาภาวะระดับคอเลสเตอรอลในเลือดแบบสุขภาพดีได้ใน VDO เรื่อง Probiotics for high cholesterol patients

รองศาสตราจารย์ ดร.ไชยวัฒน์ ไชยสุต

ศูนย์นวัตกรรมสุขภาพองค์รวม โภชนเภสัณฑ์ และเวชสำอาง

คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และทีมวิจัย


การพัฒนาโมเลกุลแทนนิกสำหรับการสร้างภาพเหล็กเกินด้วยเทคนิคเอ็มอาร์ไอ และรักษาโรคที่เกิดจากสมดุลเหล็กที่ผิดปกติ

Biocompatible tannic acid; A molecular tool for imaging (MRI) and treatment of diseases associated with abnormal iron homeostasis

ธาตุเหล็กเป็นโลหะทรานสิชันที่พบมากที่สุดในร่างกาย และมีบทบาทสำคัญในกระบวนการทางชีวเคมีต่างๆ ของร่างกาย เช่น การสังเคราะห์ดีเอ็นเอ เมตาบอลิซึม ในกรณีสภาวะที่มีเหล็กมากเกิน (iron overload) หรือในสภาวะที่สมดุลของเหล็กทำงานผิดปกติ หรือการเกิดความผิดปกติบางประการที่ก่อให้เกิดโรค ซึ่งจะพบเหล็กโมเลกุลเล็ก (labile iron) หรือที่เรียกว่า non-transferrin bound iron (NTBI)

NTBI นี้สามารถกระตุ้นให้เกิดสารอนุมูลอิสระซึ่งเป็นสาเหตุของการเกิดโรคต่าง ๆ เช่น โรคหัวใจ โรคสมองเสื่อม และโรคมะเร็ง NTBI ไม่ได้เป็นสาเหตุโดยตรงของการเกิดโรค แต่ก็จะมีบทบาทสำคัญในการกระตุ้นให้เกิดความรุนแรงของโรคมากขึ้น คณะผู้วิจัย พบว่า แทนนิกมีศักยภาพในการจับกับ NTBI ได้ดี สามารถป้องกันผลที่เกิดจาก NTBI ต่อเซลล์ได้ และการใช้แทนนิกในการจับกับ NTBI สามารถติดตามผ่านการสร้างภาพด้วยเทคนิค magnetic resonance imaging (MRI) ได้ด้วย

งานวิจัยนี้มุ่งเน้นการทำงานวิจัยที่สามารถต่อยอดได้ ซึ่งรวมไปถึงการปรับเปลี่ยนโครงสร้างโมเลกุลของแทนนิกด้วยกระบวนการเคมีสีเขียว โดยเลียนแบบปฏิกิริยาที่พบในสิ่งมีชีวิตเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของแทนนิกในการใช้งานจริง ทำการศึกษาการตรวจวัด NTBI รวมไปถึงประสิทธิผลของการรักษาในสัตว์ทดลอง โดยจะนำไปสู่การพัฒนาโมเลกุลจับเหล็กจากสารธรรมชาติ หรือสามารถพัฒนาเป็น Nutraceutical ที่สามารถมีประสิทธิภาพในการรักษาหรือป้องกันโรคที่เกี่ยวข้อง อีกทั้งยังสามารถติดตามการรักษาด้วยเทคโนโลยีการสร้างภาพทางการแพทย์ได้

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.เฉลิมชัย ปิละพงค์ อาจารย์ประจำสาขาวิชารังสีเทคนิค

คณะเทคนิคการแพทย์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และทีมวิจัย